“Anh em đừng xét đoán”
(20.6.2022 – Thứ Hai Tuần XII Thường Niên)
Lời Chúa: Mt 7, 1-5
Khi ấy, Đức Giêsu nói với dân chúng rằng: “Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán, vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong cho anh em đấu ấy. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại nói với người anh em: “Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn”, trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.”
Suy niệm:
Mỗi ngày chúng ta đưa ra biết bao nhận xét về người khác. Thầy cô phải nhận xét về học trò, cấp trên phải nhận xét về thuộc hạ. Việc lượng giá về từng cá nhân thường rất cần thiết và hữu ích. Trong đời sống tu trì, vẫn có chuyện anh em sửa lỗi cho nhau. Nói chung, sống thì phải đưa ra những phán đoán về người khác.
Nhưng làm sao để phán đoán ấy không trở nên một xét đoán lệch lạc?
Đức Giêsu dạy ta biết cách xét đoán qua bài Tin Mừng hôm nay. “Anh em đừng xét đoán”: thật ra Đức Giêsu không cấm mọi thứ xét đoán. Ngài còn dạy các môn đệ biết cách phân biệt ngôn sứ giả và thật (Mt 7,15), phân biệt người xứng đáng và người không xứng đáng (Mt 10, 11), biết cách đề phòng thói xấu của nhóm Xađốc và Pharisêu (Mt 16, 6).
Đức Giêsu chỉ đòi các tín hữu sống trong cộng đoàn huynh đệ phải tránh lối xét đoán thiếu bao dung, khắc nghiệt, mà quên chính mình cũng có những lỗi lầm lớn hơn nhiều. “Anh em xét đoán thế nào, thì cũng bị Thiên Chúa xét đoán như vậy” (c. 2).
Ngài muốn ta nhẹ tay và nhân từ khi cần phải xét đoán người anh em. Vì cái đấu ta dùng để đong cho họ, Thiên Chúa sẽ dùng để đong cho ta. Đấu đong đi càng lớn, đấu đong lại càng đầy. Chỉ cần thay đổi cái đấu ta vẫn quen dùng, là cuộc đời của ta thay đổi.
Đức Giêsu dùng một hình ảnh liên quan đến nghề mộc của Ngài, để nói về chuyện người đạo đức giả. Đó là hình ảnh bụi mùn cưa trong mắt người khác và cái xà trong mắt mình. Một cái thì thật bé, một cái thì to đến độ khó lòng ở trong mắt được.
Hình ảnh phóng đại này hẳn làm ai cũng phải buồn cười. Tôi thấy lỗi bé nơi anh em, nhưng lại không để ý tới lỗi lớn nơi tôi. Tôi hăng hái xin được lấy hạt bụi ra khỏi mắt anh em, nhưng lại rất khoan dung với cái xà trong mắt mình. Đức Giêsu hóm hỉnh khuyên chúng ta nên lấy xà ra khỏi mắt trước đã, rồi mới thấy tỏ tường để lấy hạt bụi mùn cưa khỏi mắt anh em.
Điều khó vẫn là thấy được cái xà trong mắt mình. Lẽ ra tôi phải thấy ngay vì nó quá lộ liễu, ai cũng thấy. Nhưng nó khó thấy, vì tôi không muốn thấy cái xấu của mình. Càng có quyền, có chức, có uy tín, có tuổi tác và kinh nghiệm, càng khó chấp nhận nếp nhăn nơi khuôn mặt mình.
Giá mà tôi thấy được cái xà nơi mắt tôi, chắc tôi đã không dám đòi lấy hạt bụi nơi mắt người khác, hay nếu có được ai nhờ lấy đi nữa, thì cũng chỉ lấy một cách khiêm hạ, nhẹ nhàng.
Trong bài hát “Chúa Hòa Bình” của Phạm Duy có câu:
“Nếu có ai lầm lỡ, rồi sinh ra khắt khe…”
Chỉ mong chúng ta, nhờ thấy mình lầm lỡ và đã được Chúa thứ tha, nên sinh ra dễ cảm thông với lỗi lầm người khác.
Cầu nguyện:
Như người mù ngồi bên vệ đường xin Chúa dủ lòng thương cho con được thấy.
Xin cho con được thấy bản thân với những yếu đuối và khuyết điểm, những giả hình và che đậy.
Cho con được thấy Chúa hiện diện bên con cả những khi con không cảm nghiệm được. Xin cho con thực sự muốn thấy, thực sự muốn để cho ánh sáng Chúa chiếu dãi vào bóng tối của con.
Như người mù ngồi bên vệ đường xin Chúa dủ lòng thương cho con được thấy.
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J
