Kinh không chữĐã là kinh thì phải có chữ! Tại sao lại nói là ‘Kinh không chữ’? - ấy thế mà đại thi hào Nguyễn Du người được mệnh danh là thánh thi của Việt Nam có những vần thơ rất đáng để chúng ta suy gẫm:
“Ta đọc Kinh Kim cương hơn nghìn lần
Nhiều yếu chỉ sâu sắc trong đó ta không rõ
Đến nay, dưới đài đá "Chia kinh"
Mới hiểu kinh "không chữ" mới thật là chân kinh”
(“Lương Chiêu Minh thái tử phân kinh thạch đài” – Nguyễn Du)
‘Kinh không chữ mới thật là chân kinh’ theo như Nguyễn Du phát biểu là hình thái của lối nói ‘Đạo tại tâm’ – không phụ thuộc vào kinh kệ hay hình thức bề ngoài…
‘Kinh không chữ’ cũng vi diệu tương tự như lời phát biểu của Lão Tử trong ‘Đạo đức kinh’ chẳng hạn như “Đạo khả đạo phi thường đạo, danh khả danh phi thường danh” – nghĩa là ‘Đạo’ mà có thể gọi được bằng tên hay danh xưng thì không phải là đạo thường hằng – tức chân lý mà có thể dùng lời nói để diễn tả hay ngôn từ để biểu đạt thì không còn là chân lý toàn vẹn nữa vì ngôn từ thì có giới hạn, mà chân lý thì vô hạn, vô biên!
‘Kinh không chữ mới thật là chân kinh’ theo góc nhìn Ki-tô, và theo suy nghĩ thiển cận của tôi thì đó là hình ảnh của lời kinh đã ngấm vào máu thịt, đã thấm vào linh hồn của người tín đồ chân chính khiến con người họ trở nên một pho kinh sống động.
‘Kinh không chữ’ – là lời kinh nguyện đã trở nên lẽ sống, là phương châm và hành động của người tín đồ: Kinh hiện diện trong tâm trí khiến tâm hồn của họ chính là tâm kinh, tư tưởng của họ chính là lời cầu nguyện thường hằng - chẳng hạn như đại thi hào Victo Hugo đã từng phát biểu, “Có những lúc tư tưởng là lời cầu nguyện, có những lúc linh hồn quỳ gối dù cơ thể ở bất cứ tư thế nào”…
‘Kinh không chữ’ – là lời kinh hiện diện trong mắt khiến cặp mắt của người tín đồ luôn nhìn đời bằng cặp mắt yêu thương, hay là hiện diện nơi đôi bàn tay để luôn thực thi những nghĩa cử bác ái với đời…
‘Kinh không chữ’ có nghĩa là chúng ta hãy nói ít đi và làm nhiều hơn. Thật vậy, trong tác phẩm ‘Đối Thoại’ của thánh Catarina thành Sinea, có lời Thiên Chúa phán cho thánh nữ, “Cha là Đấng ưa kẻ nói ít làm nhiều!”
‘Kinh không chữ’ cũng có nghĩa là chúng ta hãy sống và thực hiện đúng như tinh thần của lời kinh tụng niệm, chúng ta phải thực hiện một cách triệt để những ý nguyện chúng ta dâng lên Thiên Chúa trong đó… Nếu chúng ta đọc kinh cho có lệ rồi sống bất chấp không vâng theo như ý nguyện của lời kinh thì dù chúng ta đọc cả ngàn lần cũng không có tác dụng, không có hoa trái nhân đức, lại thêm chướng tai gai mắt đối với Thiên Chúa – Khi đó, Ngài sẽ nói với chúng ta rằng, “Dân này chỉ đến gần Ta bằng miệng, tôn vinh Ta bằng môi, còn lòng chúng thì xa Ta lắm ; chúng chỉ kính sợ Ta theo lệnh của người phàm, nhưng đó chỉ là sáo ngữ.”(Isaiah 29:13).
‘Kinh không chữ’ – không có nghĩa là chúng ta chỉ thinh lặng, không nói gì nhưng có nghĩa là chúng ta hãy nghĩ suy nhiều về Chúa và thân thưa ngắn gọn với Ngài. Bởi vì những điều chúng ta suy nghĩ và định nói với Chúa, Ngài đã biết trước ngay cả khi chúng ta chưa nói – chính vì vậy, chúng ta hãy khôn ngoan tế nhị khi chuyện vãn với Thiên Chúa. Vì như một nhà thần học nổi tiếng nọ từng phát biểu, “Lời cầu nguyện càng ngắn gọn, càng ít ngôn từ thì càng tốt!”; Hay như triết gia Soren Kierkegaard đã từng cảm nghiệm, “Con người cầu nguyện, và đầu tiên anh ta tưởng cầu nguyện là lên tiếng. Nhưng anh ta càng ngày càng khẽ khàng cho tới khi cuối cùng anh ta nhận ra cầu nguyện là lắng nghe.”
Lời nguyện: Lạy Chúa! Xin hãy dẫn con bước đi trên con đường của Chúa để con có thể gặp được chân lý của Ngài. Xin cho con luôn biết thinh lặng trong tâm hồn để ánh sáng chân lý của Ngài soi rọi để con luôn được đắm chìm trong Chúa, để con sống là sống cho Chúa và khi chết cũng là chết cho Chúa. Lạy Chúa, xin cho mọi chi thể của con, trí óc và tâm hồn đều thuộc về Chúa, xin cho con trở nên một pho kinh sống động để mỗi nhịp đập con tim, mỗi hơi thở của con đều là lời kinh, là tình yêu con dâng lên Chúa. Amen.
(Vũ Thắng)
