Lễ Tân Niên Năm ABC
St 1, 14-18; Pl 4, 4-8; Mt 6, 25-34
Bài suy niệm 1
TÌM VỀ CỘI NGUỒN
Khởi đầu năm mới, dịp tốt để suy nghĩ chủ đề con người là khách lữ hành “homo viator” đi tìm cội nguồn. Ai cũng thế, được sinh ra vào một thời gian cố định và một không gian cố định, tức có ngày sinh và nơi sinh. Từ điểm xuất phát đó mỗi người đi mỗi hướng khác nhau theo nhu cầu riêng của từng người. Điều lạ lùng là chúng ta thay đổi nơi chốn nhưng không thay đổi tuổi tác, tuổi tác vẫn bám sát chúng ta mọi nơi chúng ta đi qua. Càng làm việc nhiều nơi khác nhau chúng ta càng có nhiều chỗ tạm trú, nhưng tuổi tác chỉ có một. Con người có thay đổi chỗ ở mà không thay đổi tuổi tác. Mỗi người có một lần đi vào thời gian và cứ thế chạy xuyên suốt thời gian cho đến khi tắt lịm. Điều nầy cô đọng lại trên bia mộ bằng 2 chữ Sinh và Tử.
Cho đến hôm nay trong chúng ta kẻ thì U 90 người thì ở tuổi “teen” hoặc tuổi ấu thiếu nhi. Nhưng có điều chắc chắn là không ai định cho mình số tuổi thọ, điều nầy cho thấy chúng ta không làm chủ thời gian, thời gian không thuộc về chúng ta, thời gian không do chúng ta sáng tác. Vậy giải lụa thời gian tưởng chừng như vô tận từ đâu ra, ai cung cấp thời gian cho chúng ta hưởng dùng.
Từ đâu và từ bao giờ chúng ta đi vào thời gian. Từ nơi âm u âm u Thiên Chúa tạo dựng nên tôi. (x. St 1, 26-31). Từ đó con người đi vào hiện hữu và bị thời gian chi phối, thời gian bám sát tôi theo suốt cả cuộc đời tôi. Từ hư vô Thiên Chúa kêu gọi con người hiện hữu, Người gọi con người đi vào thế giới.
Tuy nhiên thời gian là gì?
Thời gian là thước đo tuổi đời. Thời gian được phân chia thành đơn vị giây, phút, giờ, ngày, tháng, năm, thập niên, thế kỷ, thiên niên kỹ (1.000 năm). Ai làm nên thời gian? Chắc chắn không phải tôi làm nên thời gian, dù vậy tôi vẫn thường nói “tôi không có thời gian”, làm như thời gian là đồ vật cất giấu trong túi của tôi. Tôi chỉ hưởng thụ thời gian, mà tôi không biết đó là một ân huệ của trời ban cho.
Thời gian thuộc về Thiên Chúa. Ngài là An-pha và Ô-mê-ga, khởi đầu và kết thúc thời gian. Thiên Chúa gõ nhịp thời gian và Ngài phân phối thời gian theo ý Ngài muốn cho mỗi người bằng đơn vị tuổi tác. Thời gian vật lý là quảng đời của con người. “Thì giờ thấm thoát thoi đưa, nó đi đi mất chẳng chờ đợi ai”. Thiên Chúa không bị chi phối bởi thời gian, nghĩa là đối với Thiên Chúa một ngày hay ngàn năm cũng như nhau.
Hãy sống phó thác cho tình yêu của Thiên Chúa như Thư 1 Phêrô viết: “Mọi lo âu hãy trút cả cho người vì người chăm sóc anh em” (1Pr 5,7). Vì không ai có thể làm chủ được thời gian, Đức Giêsu thách đố khi nói: “Hỏi có ai trong anh em nhờ lo lắng, mà kéo dài đời mình thêm được dù chỉ một gang tay?” (c. 27. Bài Tin Mừng Mt 6, 25-34).
Để gõ nhịp thới gian, Thiên Chúa sáng tạo ra tinh tú địa cầu, phân biệt ngày với đêm ngày, phân chia năm tháng thành các mùa Xuân Hạ Thu Đông. “Thiên Chúa phán: ‘Phải có những vầng sáng trên vòm trời, để phân biệt ngày với đêm, để làm dấu chỉ xác định các đại lễ, ngày và năm …. Thiên Chúa thấy thế là tốt đẹp’”(Bài Đọc 1. St 1, 14-18).
Thời gian là huyền nhiệm : “Trăm năm là ngắn một ngày dài ghê”. Con người dùng thời gian cách vô tư mà không quan tâm mua sắm thời gian, không quan tâm mất mát thời gian, cũng không nghĩ rằng thời gian có hạn kỳ. Thời gian như dãi lụa bất tận trên đó con người ghi lại lịch sử của đời mình. Người Mỹ thường nói “thời giờ là tiền bạc” (time is money), đúng ra phải nói thời gian là hồng ân Thiên Chúa ban tặng. Nhưng cũng có khi con người chạy đua nước rút với thời gian và la to lên rằng “Còn nước còn tát”, lúc đó thời gian trở nên giá trị quý hiếm, nhất là khi thấp thoáng thấy lưỡi hái của tử thần.
Thử tính sổ một năm qua, dù thành công hay thất bại, chúng ta vừa mới trải qua 365 ngày của năm Kỷ Hợi, và đón chào 365 ngày năm Canh Tý đang trải rộng trước mắt chúng ta.
Hãy suy nghĩ để rút ra bài học kinh nghiệm và điều chỉnh cách dùng thời gian hợp lý, làm lợi cho bản thân và gia đình, bởi vì thời gian có kỳ hạn, nó chấm dứt như kẻ trộm đến bất thần. Con người dù thành công đến đâu, danh vọng đến mấy đi chăng nữa mà không gặp được Đấng tạo nên thời gian khi chấm dứt cuộc đời, thì được kể là trắng tay. “Được lời lãi cả và thế gian mà đánh mất linh hồn thì nào được ích gì”, lời của Đấng sáng tạo nên thời gian (Mt, 16, 26).
Thời gian thật khó hiểu, nó xâm nhập và đồng hành với con người không tách rời được, nó tham gia vui buồn với con người. Những vui buồn của con người được viết trên dãi lụa thời gian. Khi thời gian của mỗi người kết thúc cũng là lúc kết liễu cuộc đời, lúc đó vạn vật đều không còn ý nghĩa gì nữa đối với con người: chức vụ, quyền bính, danh lợi hay tài sản.
Trong cái nhìn đó triết gia Heidegger nói (Người Đức, thế kỷ 20): “Chính con người tạo nên thế giới”, nghĩa là thế giới chỉ có ý nghĩa đối với con người khi con người hiện hữu trong thời gian. Cho nên thánh Phaolô khuyên chúng ta : “Anh em hãy vui luôn trong niềm vui của Thiên Chúa. Tôi nhắc lại: vui lên anh em” (Bài Đọc 2. Pl 4, 4-8) nhất là trong những ngày đầu xuân, tạo cho nhau tình thân vì ở đâu có tình yêu thì ở đó có sự hiện diện của Thiên Chúa.
Hãy tạ ơn Chúa về thời gian Chúa ban. 365 ngày của năm mới mở rộng trước mắt chúng ta. Chúc anh chị em an khang hạnh phúc trong tình yêu của Thiên Chúa. Amen.
LM Luis Nguyễn Quang Vinh
