Dành cho quý vị cao tuổi: Làm Thế Nào Để Tự Đứng Lên Khi Bị Té NgãXin mới Qúy Vị xem một video ngắn sau đây (cũng cũ rồi, tháng Ba năm 2014) giúp chúng ta trổi dậy khi bị té ngã. Đề nghị xin thực tập những bước như trong video hướng dẫn để ít nhất khi (thực sự) bị té ngã, chúng ta có thể tự trổi dậy được.
How to get up from the floor (after a fall) - MacGyver style!
https://youtu.be/4ETgQD8QhZs
Theo thống kê của Trung Tâm Phòng Chống Bệnh Tật Hoa Kỳ (U.S. Centers for Disease Control and Prevention), thì hằng năm một trong bốn người cao tuổi (65+) bị té ngã; cứ 11 giây thì có một lão niên được chữa trị trong phòng cấp cứu vì té ngã; mỗi 19 phút, một lão niên chết vì té ngã.
Té ngã là nguyên nhân hàng đầu gây thương tích; hằng năm 2.8 triệu người té ngã được điều trị trong phòng cấp cứu, 800,000 nằm bệnh viện, và hơn 27,000 tử vong vì té ngã; năm 2014, số tiền chi tiêu cho chữa trị té ngã là 31 tỷ đô-la. (Lưu ý: các con số thống kê về té ngã này thường không được chính xác vì ít người báo cáo hoặc không báo cáo – NN)
1-Nguy cơ té ngã
Bất cứ ai cũng có thể bị té ngã, nhưng những người lớn tuổi dễ bị té ngã nhiều hơn những người khác. Đó là do các tình trạng sức khỏe lâu năm làm tăng các nguy cơ bị té ngã.
Việc té ngã thì phổ biến nhưng chấn thương thường bị bỏ qua và đôi khi dẫn đến tử vong. Khoảng một phần ba số người trưởng thành trên 65 tuổi đang sống tại nhà sẽ có ít nhất một lần bị té ngã trong một năm, và khoảng một nửa trong số này sẽ bị tình trạng té ngã thường xuyên hơn.
Hầu hết những sự té ngã không dẫn đến chấn thương nghiêm trọng, nhưng có một nguy cơ về các vấn đề gãy xương. Những sự té ngã cũng có thể có ảnh hưởng tâm lý tiêu cực đến người cao tuổi. Ví dụ, sau khi bị té ngã, một số người bị mất sự tự tin, trở nên rụt rè và có thể cảm thấy như thể mình bị mất đi sự độc lập.
2-Khi bị té ngã, nên làm gì?
Nếu bạn bị té ngã, điều quan trọng là phải giữ bình tĩnh.
Nếu bạn không bị đau đớn và cảm thấy đủ mạnh để đứng dậy, không đứng dậy một cách nhanh chóng. Dùng tay và đầu gối của bạn và tựa vào một vật dụng trong nhà, chẳng hạn như một chiếc ghế hoặc giường.
Dựa vào các đồ có sẵn trong nhà bằng cả hai tay để hỗ trợ cho mình, và khi bạn cảm thấy sẵn sàng, hãy từ từ đứng dậy. Hãy ngồi xuống và nghỉ ngơi một lúc trước khi tiến hành các hoạt động hàng ngày của bạn.
Nếu bạn bị thương hoặc không thể đứng dậy, cố gắng để có được sự chú ý của một ai đó bằng cách gọi họ để được giúp đỡ, đập mạnh vào tường, sàn nhà, hoặc gọi sự trợ giúp (nếu có). Nếu có thể,lấy thông tin điện thoại và quay số cho xe cứu thương.
Cố gắng có một vật dụng ấm áp, như một tấm chăn hoặc một áo choàng, khoác lên người bạn, đặc biệt là đôi chân và bàn chân của bạn. Giữ ở vị trí thoải mái có thể được và cố gắng thay đổi vị trí của bạn ít nhất một lần mỗi nửa giờ .
Nếu bạn đang sống và chăm sóc cho một người lớn tuổi, hãy xem xét các tai nạn và sự trợ giúp thông tin ban đầu cũng như lời khuyên về những việc nên làm sau khi tai nạn xảy ra.
3-Điều gì gây nên sự té ngã?
Qúa trình lão hóa tự nhiên cho thấy người cao tuổi có nguy cơ gia tăng bị té ngã. Những sự té ngã là nguyên nhân phổ biến gây nên chấn thương liên đới đến tử vong đối với người trên 75 tuổi.
Có 3 nguyên nhân chính mà người cao tuổi có khả năng bị té ngã. Đó là :
• Các bệnh mãn tính, như là bệnh tim, chứng mất trí hay huyết áp thấp (hạ huyết áp), có thể gây chóng mặt choáng váng và tình trạng mất ý thức tạm thời.
• Các tình trạng suy giảm như là thị lực kém hay cơ bắp yếu.
• Các tình trạng có thể ảnh hưởng đến sự thăng bằng.
Đối với người lớn tuổi, các nguyên nhân phổ biến dẫn đến tai nạn trượt chân té ngã bao gồm :
• Các sàn nhà trơn bóng hay ẩm ướt nhất là nhà tắm
• Ánh đèn trong nhà không đủ sáng
• Các tấm thảm trải không được sử dụng đúng cách.
• Các cầu thang.
Đặc biệt đối với những phụ nữ lớn tuổi, các tình trạng té ngã có thể là vấn đề đặc biệt phiền toái bởi vì chứng loãng xương (sự loãng xương và yếu xương) rất phổ biến.
Tình trạng loãng xương có thể phát triển ở nam giới và phụ nữ - đặc biệt là ở những người hút thuốc, uống quá nhiều rượu hoặc sử dụng đơn thuốc có chứa steroid - nhưng những phụ nữ lớn tuổi có nhiều nguy cơ vì các nhân tố thông thường phát triển là kết quả của những sự thay đổi hormon trong thời kỳ mãn kinh.
4-Ngăn chặn sự té ngã
Có một số biện pháp bạn có thể thực hiện để giúp ngăn ngừa sự té ngã. Những việc đơn giản mỗi ngày xung quanh nhà bao gồm:
·Sử dụng các loại thảm chống trượt trong nhà tắm
·Lau dọn sàn nhà khi nước chảy tràn để tránh tình trạng sàn nhà ẩm ướt
·Dùng những dụng cụ nâng và di chuyển đồ vật khi vận chuyển những vật nặng và khó khăn.
·Đi đứng phải dùng gậy (cane)
.Dọn dẹp nhà cửa và bảo đảm rằng tất cả các khu vực trong nhà được thắp sáng đúng cách cũng là một cách để ngăn ngừa sự té ngã.
Các chuyên gia y tế nhận xét tình trạng té ngã ở người cao tuổi rất nghiêm trọng bởi vì tác động nghiêm trọng của nó. Kết quả là, có sự trợ giúp và ủng hộ to lớn dành cho người cao tuổi, và bạn nên hỏi bác sĩ gia đình về những phương thức trợ giúp này.
Bác sĩ gia đình có thể thực hiện một số xét nghiệm đơn giản để kiểm tra tình trạng của bạn. Họ cũng có thể xem xét liệu một số loại thuốc bạn dùng có một số tác dụng phụ có thể gia tăng nguy cơ té ngã của bạn.
Bác sĩ gia đình cũng có thể đề nghị:
• Có một kiểm tra thị lực nếu bạn đang có vấn đề với tầm nhìn, ngay cả khi bạn đã đeo kính.
• Yêu cầu một sự đánh giá rủi ro tại nhà, và một chuyên gia y tế thăm viếng nhà bạn để nhận ra những nguy cơ tiềm tàng và đưa ra lời khuyên.
• Tập thể dục để cải thiện năng lượng và sự thăng bằng.
Tài liệu của Tạp Chí Hội Người Cao Niên Hoa Kỳ (AARP) số Tháng Giêng 2018 trang 22 để Quý vị tham khảo thêm.
