29/12, Lời ChúaBài Đọc I: 1 Ga 2, 3-11
"Ai thương yêu anh em mình thì ở trong sự sáng".
Trích thư thứ nhất của Thánh Gioan Tông đồ.
Các con thân mến, chính nơi điều này mà chúng ta biết rõ được là chúng ta biết Chúa Giêsu, nếu chúng ta giữ các giới răn Người. Ai nói mình biết Người, mà không giữ giới răn Người, là kẻ nói dối, và nơi người ấy không có chân lý. Còn ai giữ lời Người, thì quả thật tình yêu của Thiên Chúa đã tuyệt hảo nơi người ấy, và nhờ điều đó mà chúng ta biết được chúng ta ở trong Người. Ai nói mình ở trong Người, thì phải sống như Người đã sống.
Các con thân mến, đây không phải là một giới răn mới mà cha viết cho các con, nhưng là giới răn cũ các con đã có từ ban đầu. Giới răn cũ đó, là lời các con đã nghe rồi. Nhưng đây cha lại viết cho các con một điều răn mới, là điều chân thật nơi Người và nơi các con, vì tối tăm đang qua đi, và sự sáng đã soi đến rồi.
Ai nói mình ở trong sự sáng, mà lại ghét anh em mình, thì vẫn còn ở trong tối tăm. Ai thương yêu anh em mình, thì ở trong sự sáng, và nơi người ấy không có cớ vấp phạm. Còn ai ghét anh em mình, thì ở trong tối tăm, đi trong tối tăm và không biết mình đi đâu, vì tối tăm đã làm mù mắt họ.
Đó là lời Chúa.
Đáp Ca: Tv 95, 1-2a. 2b-3. 5-6
Đáp: Trời xanh hãy vui mừng và địa cầu hãy hân hoan (c. 11a).
Xướng: 1) Hãy ca mừng Thiên Chúa bài ca mới. Hãy ca mừng Thiên Chúa, hỡi toàn thể địa cầu. Hãy ca mừng Thiên Chúa, hãy chúc tụng danh Người. - Đáp.
2) Ngày ngày hãy loan truyền ơn Người cứu độ. Hãy tường thuật vinh quang Chúa giữa chư dân, và phép lạ Người ở nơi vạn quốc. - Đáp.
3) Vì mọi chúa tể của chư dân là hư ảo, nhưng Thiên Chúa đã tác tạo trời xanh. Sáng láng và oai nghiêm toả trước thiên nhan, uy hùng và tráng lệ phủ trên ngai báu. - Đáp.
Alleluia:
Alleluia, alleluia! - Ngôi Lời đã hoá thành nhục thể và đã cư ngụ giữa chúng ta. Những ai tiếp nhận Người, thì Người ban cho họ được quyền làm con Thiên Chúa. - Alleluia.
Phúc Âm: Lc 2, 22-35 "Ánh sáng đã chiếu soi các lương dân".
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Luca.
Khi mãn thời hạn thanh tẩy theo Luật Môsê, ông bà đem Chúa Giêsu lên thành Giêrusalem, để dâng cho Chúa, như đã viết trong lề luật Chúa rằng: "Mọi con trai đầu lòng sẽ được gọi là của thánh, dâng cho Thiên Chúa", và việc dâng lễ vật như đã nói trong lề luật Chúa là "một cặp chim gáy, hoặc hai bồ câu con".
Và lúc đó tại Giêrusalem có một người tên là Simêon, là người công chính và có lòng kính sợ, đang mong đợi niềm an ủi Israel, có Thánh Thần ở trong ông. Ông được Thánh Thần mách bảo là sẽ không thấy giờ chết đến, trước khi thấy Đấng Kitô của Chúa. Được Thánh Thần thúc giục, ông vào đền thờ. Khi cha mẹ bồng trẻ Giêsu đến để thi hành cho Người các nghi thức theo luật dạy, thì ông ẵm lấy Người trên cánh tay mình, và chúc tụng Thiên Chúa rằng:
"Lạy Chúa, bây giờ Chúa để cho tôi tớ Chúa đi bình an, theo như lời Chúa. Vì chính mắt con đã thấy ơn cứu độ mà Chúa đã sắm sẵn trước mặt muôn dân, là ánh sáng đã chiếu soi các lương dân, và vinh quang của Israel dân Chúa".
Cha mẹ Người đều kinh ngạc về những điều đã nói về Người. Simêon chúc lành cho hai ông bà, và nói với Maria mẹ Người rằng: "Đây trẻ này được đặt lên, khiến cho nhiều người trong Israel phải sụp đổ hay được đứng dậy, và cũng để làm mục tiêu cho người ta chống đối. Về phần bà, một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn bà, để tâm tư nhiều tâm hồn được biểu lộ".
Đó là lời Chúa.
Suy niệm Emmanuel Muôn Dân
Sau 3 lễ được Giáo Hội cố ý sắp xếp ngay sau Đại Lễ Giáng Sinh là Lễ Thánh Stephanô 26/12, Lễ Thánh Gioan Tông Đồ 27/12 và Lễ Các Thánh Anh Hài 28/12, thì đến các ngày còn lại trong Tuần Bát Nhật Giáng Sinh, bao gồm cả Lễ Mẹ Thiên Chúa là ngày cuối cùng của Tuần Bát Nhật Giáng Sinh theo phụng niên của Giáo Hội cũng là ngày mở màn cho một năm mới của trần gian.
Bài Phúc Âm hôm nay cũng chính là bài Phúc Âm cho Lễ Chúa Giêsu được hiến dâng trong đền thờ ngày 2 thánh 2 hằng năm, thời điểm sau 40 ngày Người được hạ sinh. Tuy nhiên, bài Phúc Âm này vẫn được Giáo Hội chọn đọc cho ngày 29/12 hôm nay trong Tuần Bát Nhật Giáng Sinh có một ý nghĩa khác, không phải là ý nghĩa về biến cố hiến dâng mà là ý nghĩa về mầu nhiệm giáng sinh.
Thật vậy, bài Phúc Âm hôm nay được trích từ Phúc Âm Thánh Luca 2:22-35, không bao gồm câu 21 ngay trước đó, câu cũng ở ngay sau đoạn Phúc Âm Lễ Rạng Đông Giáng Sinh (Luca 2:15-20) về sự kiện các mục đồng đến thăm Hài Nhi Giêsu, đó là câu: "Khi Hài Nhi được đủ tám ngày, nghĩa là đến lúc phải làm lễ cắt bì, người ta đặt tên cho Hài Nhi là Giê-su; đó là tên mà sứ thần đã đặt cho Người trước khi Người được thụ thai trong lòng mẹ".
Bởi vì câu Phúc Âm về biến cố cắt bì này không thích hợp với ý nghĩa của ngày 29/12 trong Tuần Bát Nhật Giáng Sinh hôm nay. Nhưng nguyên bài Phúc Âm hôm nay về biến cố hiến dâng sau 40 ngày lại thích hợp với mầu nhiệm Giáng Sinh. Là vì trong bài Phúc Âm này, ở đoạn cuối, có hai câu liên quan đến chính bản thân của Hài Nhi Giêsu, cũng như liên quan đến cả thân phận Mẹ của Người nữa:
"Vì chính mắt con đã thấy ơn cứu độ mà Chúa đã sắm sẵn trước mặt muôn dân, là ánh sáng đã chiếu soi các lương dân, và vinh quang của Israel dân Chúa... Đây trẻ này được đặt lên, khiến cho nhiều người trong Israel phải sụp đổ hay được đứng dậy, và cũng để làm mục tiêu cho người ta chống đối. Về phần bà, một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn bà, để tâm tư nhiều tâm hồn được biểu lộ".
Đúng thế, bài Phúc Âm hôm nay, 29/12, chất chứa hai câu Phúc Âm then chốt này là bài Phúc Âm ngay sau Lễ Các Thánh Anh Hài, một lễ không phải chỉ tưởng kính các hài nhi Belem đã chết thay và chết vì Hài Nhi Giêsu mà còn liên quan đến biến cố Thánh Gia thoát chạy sang Ai Cập lánh nạn nữa, một biến cố lánh nạn xẩy ra ngay sau sự kiện ba chiêm vương gia Đông phương đến bài thờ Hài Nhi Giêsu, "vua của người Do Thái mới sinh" (Mathêu 2:2).
Nghĩa là biến cố tị nạn sang Ai Cập sau biến cố ba chiêm vương gia Đông phương tìm đến triều bái Hài Nhi Giêsu có liên quan đến thành phần dân ngoại, tức liên quan đến vai trò cứu độ của Hài Nhi Giêsu, một nhân vật lịch sử tuy mang huyết thống Do Thái nhưng mang sứ mệnh cứu độ chung nhân loại là loài tạo vật có bản tính đã bị hư hoại bởi nguyên tội nhưng đã được Người mặc lấy và sử dụng như phương tiện và bí tích cứu độ trần gian.
Nếu biến cố ba chiêm vương gia đông phương theo ngôi sao lạ tìm đến bài thờ Hài Nhi Giêsu là "vua của người Do Thái mới sinh" tiêu biểu cho lòng con người khao khát thần linh và mong đợi một Đấng Tối Cao của mình, thì biến cố Hài Nhi Giêsu từ đất Do Thái sang nước Ai Cập tiêu biểu cho hành động thần linh như muốn đáp ứng nguyện vọng cứu độ của con người.
Nếu "Lời đã hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta" (Gioan 1:14) nơi Hài Nhi Giêsu thì nhân vật lịch sử Giêsu Thần Linh này chính là "ánh sáng thật chiếu soi mọi người đã đến trong thế gian" (Gioan 1:9), chiếu soi từ dân Do Thái và từ đất Do Thái.
Đó là lý do, "được Thánh Thần thúc giục", vị tư tế lão thành Simeon trong Bài Phúc Âm hôm nay chẳng những đã tự động "vào đền thờ" ngay chính lúc "cha mẹ bồng trẻ Giêsu đến để thi hành cho Người các nghi thức theo luật dạy", mà còn nhận biết ngay Con Trẻ Thần Linh này nữa và nói những lời tiên tri hoàn toàn chính xác về thân phận của Người cũng như của Mẹ Người: "Chính mắt con đã thấy ơn cứu độ mà Chúa đã sắm sẵn trước mặt muôn dân, là ánh sáng đã chiếu soi các lương dân, và vinh quang của Israel dân Chúa".
Tuy nhiên, vị tư tế lão thành hằng trông đợi Đấng Thiên Sai mà ông bấy giờ đã được diễm phúc "ẵm lấy Người trên cánh tay mình" không phải chỉ dừng lại ở chỗ nhận biết mà còn nói tiên tri về việc thực hiện ơn cứu độ này nữa, để nhờ đó mang lại phần rỗi cho "muôn dân" hay "lương dân", đó là: "Con Trẻ này được đặt lên, khiến cho nhiều người trong Israel phải sụp đổ hay được đứng dậy, và cũng để làm mục tiêu cho người ta chống đối".
Mà quả thực đã xẩy ra đúng như vậy, với biến cố đầu tiên là "Con Trẻ này" vừa mới được sinh ra còn non nớt đã phải thoát chạy sang Ai Cập, một thoát chạy có vẻ thua kém và đầu hàng trước quyền lực của trần gian, không thể tự cứu được mình, nhưng lại là một thoát chạy mang ý nghĩa "chiếu soi các lương dân" nơi đất nước Ai Cập là quốc gia tiêu biểu vốn có một liên hệ mật thiết với lịch sử cứu độ của dân Do Thái trong Cựu Ước.
Và trong cuộc thoát chạy của "Con Trẻ này", cho dù có được Bõ Giuse của Người đóng vai chính thực hiện chăng nữa, nhưng phải nói chỉ có Mẹ của Người, một đệ nhất tạo vật về ân sủng, một tạo vật thân mật với Người nhất, hơn hết mọi tạo vật, hiểu Người nhất và kính mến Người nhất, không có một tạo vật nào sánh bằng, mới đau khổ nhất, đau khổ hơn ai hết, đau khổ khôn cùng khi thấy "Con Đấng Tối Cao... Con Thiên Chúa" (Luca 1:32,35) của mình còn non nớt như vậy mà đã bắt đầu phải chịu cuộc khổ nạn cứu chuộc của Người, một cuộc khổ nạn và tử giá sau này chính Mẹ sẽ đồng công cộng tác khi đứng dưới chân thập giá của Người (xem Gioan 19:25), quằn quại khổ đau "như bị gươm sắc thâu qua lòng", đúng như lời của vị tư tế lão thành Simeon tiên báo trong Bài Phúc Âm hôm nay.
Bài Đọc 1 hôm nay, được trích từ Thư 1 của Thánh Gioan, tiếp ngay sau Bài Đọc 1 hôm qua, Lễ Các Thánh Anh Hài, cũng cho thấy ý nghĩa của Lễ Các Thánh Anh Hài có liên quan đến hôm nay và ngày mai, vì ngày mai phụng vụ Lời Chúa vẫn tiếp tục cả Bài Đọc 1 hôm nay lẫn Bài Phúc Âm hôm nay.
Căn cứ vào mối liên hệ về phụng vụ Lời Chúa từ hôm qua đến hôm nay trong Tuần Bát Nhật Giáng Sinh thì câu chính yếu của Bài Đọc 1 hôm nay là câu "tối tăm đang qua đi, và sự sáng đã soi đến rồi. Ai nói mình ở trong sự sáng, mà lại ghét anh em mình, thì vẫn còn ở trong tối tăm. Ai thương yêu anh em mình, thì ở trong sự sáng, và nơi người ấy không có cớ vấp phạm. Còn ai ghét anh em mình, thì ở trong tối tăm, đi trong tối tăm và không biết mình đi đâu, vì tối tăm đã làm mù mắt họ".
"Sự sáng đã soi đến rồi" đây chính là "Lời đã hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta" (Gioan 1:14) nơi Hài Nhi Giêsu, và vì thế đã làm cho "tối tăm đang qua đi", (chứ không phải là đã qua đi). "Tối tăm đang qua đi" là vì những ai tin vào Người, không phải chỉ ở chỗ "nhận biết Người" và "chấp nhận Người" (Gioan 1:10-11) nơi Phép Rửa theo nghi thức, mà nhất là còn phải sống bác ái yêu thương nữa, bằng không họ "vẫn còn ở trong tối tăm", vì Người không phải chỉ là "ánh sáng thế gian" chiếu soi vậy thôi mà là "ánh sáng sự sống / ánh sáng ban sự sống" (Gioan 8:12): "Thày là đường, là sự thật và là sự sống" (Gioan 14:6).
Đó là lý do "người môn đệ được Chúa Giêsu yêu" (Gioan 19:26; 20:2; 21:7,20) đã chí lý nhắc nhở và huấn dụ các Kitô hữu môn đệ Chúa Kitô là thành phần chứng nhân của Người, "là ánh sáng thế gian" (Mathêu 5:14) phản ảnh Người "là ánh sáng thế gian" rằng: "Ai nói mình ở trong sự sáng, mà lại ghét anh em mình, thì vẫn còn ở trong tối tăm. Ai thương yêu anh em mình, thì ở trong sự sáng, và nơi người ấy không có cớ vấp phạm. Còn ai ghét anh em mình, thì ở trong tối tăm, đi trong tối tăm và không biết mình đi đâu, vì tối tăm đã làm mù mắt họ".
Vì "Lời đã hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta" (Gioan 1:14) nơi Hài Nhi Giêsu, "là ánh sáng đã chiếu soi các lương dân" như thế mà "toàn thể địa cầu... hãy loan truyền ơn Người cứu độ", đúng như cảm nhận hân hoan chúc tụng của Bài Đáp Ca hôm nay:
1) Hãy ca mừng Thiên Chúa bài ca mới. Hãy ca mừng Thiên Chúa, hỡi toàn thể địa cầu. Hãy ca mừng Thiên Chúa, hãy chúc tụng danh Người.
2) Ngày ngày hãy loan truyền ơn Người cứu độ. Hãy tường thuật vinh quang Chúa giữa chư dân, và phép lạ Người ở nơi vạn quốc.
3) Vì mọi chúa tể của chư dân là hư ảo, nhưng Thiên Chúa đã tác tạo trời xanh. Sáng láng và oai nghiêm toả trước thiên nhan, uy hùng và tráng lệ phủ trên ngai báu.
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
