Thông công trong tình yêu và hy vọng
LỄ CÁC ĐẲNG LINH HỒN
Nếu như hôm qua, lời kinh, tiếng hát, các bài đọc, thánh ca phụng vụ lễ Các Thánh Nam Nữ của Thiên Chúa lôi cuốn tâm hồn chúng ta vượt quá những giới hạn của không gian và thời gian, bay lên cõi trời cao để chiêm ngưỡng các thánh, những người được coi là diễm phúc ở “đô thành thiên quốc, thành Giê-ru-sa-lem trên trời là mẹ của chúng ta” (Tiền tụng lễ Các thánh). Thì hôm nay, mùng 02 tháng 11, tiếp liền sau Lễ Các Thánh, Giáo hội cử hành lễ các đẳng linh hồn với màu sắc, âm thanh, phụng ca của ngày lễ hướng tâm hồn chúng ta về các thực tại mai hậu, tưởng nhớ các tín hữu đã qua đời “những người đã ra đi trước chúng ta với dấu ấn đức tin và nay đang nghỉ giấc bình an” (Kinh nguyện Thánh Thể số I), ở nơi luyện ngục, là ông bà, cha mẹ, anh chị em, bạn hữu, những người thân yêu, và cả những linh hồn đang cần ơn tha thứ của Chúa, để dâng lễ cầu nguyện cho họ.
Trong nhãn quan Ki-tô giáo, chết không phải là hết. Đức Ki-tô đã chết và sống lại để cho chúng ta là những kẻ phải chết được sống.
Các Thánh Thông Công
Chân lý Đức tin Ki-tô giáo dạy chúng ta rằng giữa Trời và Đất có một trung gian gọi là Luyện ngục, nơi ấy dành cho các tâm hồn chết khi mắc tội mọn hay là đền tội chưa đủ, cần phải được thanh tẩy để trở nên tinh tuyền, trong một mầu nhiệm đáng sợ mà thánh Gio-an Thánh Giá gọi là “Lửa Tình Yêu”.
Chúng ta lo lắng cho những người thân đã qua đời con đang bị giam cầm nơi luyện ngục, chịu khổ đau là phải. Việc những kẻ con sống cần phải làm là đọc kinh cầu nguyện, hy sinh, làm phúc, nhất là xin Lễ Misa cho những người ấy. Điều trên giúp chúng ta hiểu việc chúng ta phải làm cho họ. Dù đang sống cuộc sống dương gian, hay hưởng phúc thiên đàng hoặc đang thanh luyện nơi luyện ngục, tất cả mọi người đều liên đới với nhau trong Đức Ki-tô. Đó chính là ý nghĩa của tín điều các Thánh Thông Công mà chúng ta tuyên xưng và thực hành, một trong những điều chúng ta tuyên xưng trong Kinh Tin Kính.
Vì thế, Lễ Các Đẳng Linh Hồn diễn tả mầu nhiệm hiệp thông của toàn thể Hội Thánh: Hội Thánh khải hoàn là (Các Thánh trên Trời) với Hội Thánh đau khổ (Các Linh Hồn đang được thanh luyện), và Hội Thánh lữ hành là (chúng ta nơi trần thế) đều thông công với nhau trong ân sủng: Các bổn đạo tôn kính cầu xin Các Thánh, và Các Thánh cầu bầu cho các bổn đạo trước mặt Đức Chúa Trời. Các bổn đạo dâng việc lành phúc đức cầu cho các linh hồn ở luyện ngục, mà khi các linh hồn ấy đã được lên thiên đàng thì cùng cầu bầu cho các bổn đạo nữa. Các bổn đạo có lòng kính mến Đức Chúa Trời cùng thương yêu nhau thì chẳng những lập công cho mình mà lại làm ích cho kẻ khác nữa. (Sách Bổn Hà Nội tr. 39-40)
Việc cầu nguyện cho người đã qua đời không chỉ là việc là đạo đức, nhưng là biểu hiện của tình yêu hiệp thông, và là cách thức tham dự vào ơn cứu độ của Đức Ki-tô, Đấng đã hòa giải trời và đất, người sống và người chết.
Ơn thiêng cho kẻ sống và người chết
Theo giáo huấn của Hội Thánh, các linh hồn nơi luyện ngục không còn có thể lập công cho chính mình, nhưng vẫn được trợ giúp nhờ lời cầu nguyện, việc hy sinh, và đặc biệt là Lễ Misa do người sống dâng lên. Thánh Tô-ma A-qui-nô khẳng định: “Khi chúng ta dâng lễ cầu cho người đã chết, chúng ta thực sự đưa họ vào trung tâm mầu nhiệm cứu độ.” (Summa Theologiae, Supp. 71,9). Nhờ đó, các linh hồn được thanh luyện mau hơn và sớm được chiêm ngắm Nhan Thánh Chúa. Mọi việc lành ta làm cho họ đều trở nên hồng ân cụ thể của tình hiệp thông, bởi “tình yêu không bao giờ mất đi” (1 Cr 13,8).
Lễ các đẳng linh hồn giúp Hội Thánh lữ hành ý thức về cùng đích cuộc đời và sự thật rằng mỗi người đều sẽ “trình diện trước toà Đức Ki-tô” (2 Cr 5,10). Với ánh sáng đức tin, cái chết là lời mời gọi hoán cải, sống thánh thiện. Việc cầu nguyện cho các đẳng linh hồn nuôi dưỡng nơi ta lòng bác ái và sự hiệp thông, giúp ta sống không chỉ cho bản thân mà còn cho tha nhân, kể cả những người đã khuất. Ngày lễ này cũng khơi dậy nơi người còn sống niềm hy vọng phục sinh, một giá trị mà thế giới hưởng thụ dễ lãng quên. Khi tưởng nhớ người chết, ta học sống trọn vẹn, yêu thương sâu sắc và tin tưởng mạnh mẽ hơn vào tình yêu Thiên Chúa.
Lễ các đẳng linh hồn còn là dịp loan báo Tin Mừng về sự sống đời đời, giúp mọi người hiểu rằng chết là cửa ngõ dẫn vào sự sống viên mãn trong Thiên Chúa. Đây cũng là cơ hội để cộng đoàn thể hiện lòng đạo đức qua việc tham dự Thánh lễ, viếng phần mộ, lãnh ơn toàn xá và làm việc bác ái.
Hy vọng trong Đức Ki-tô phục sinh
Trong niềm hy vọng vào Đức Ki-tô phục sinh, Hội Thánh không than khóc nhưng cất lên lời ca tin tưởng: “Lạy Chúa, sự chết của các tín hữu không phải là chấm dứt, mà là khởi đầu cho cuộc sống mới.” (Lời Tiền Tụng Lễ An Táng). Vì thế, ngày 02 tháng 11 không phải là ngày của tang thương, mà là ngày của ánh sáng và hy vọng, nơi tình yêu Chúa vượt qua ranh giới sự chết, tuyên xưng rằng ơn cứu độ của Đức Ki-tô lan tỏa đến mọi người ở mọi nơi mọi thời.
Lạy Chúa, xin cho các linh hồn được nghỉ yên muôn đời.
Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ
