Khiêm tốn cầu xin Chúa sẽ nhận lời
SUY NIỆM CHÚA NHẬT XXX THƯỜNG NIÊN -NĂM C
(Lc 18, 9-14)
Tin Mừng Chúa Nhật tuần trước, Đức Giê-su đã kể dụ ngôn về vị thẩm phán bất công và người góa phụ kiên trì (Lc 18,1-8). Qua đó, Người dạy ta cầu nguyện luôn, đừng nản lòng, vì Thiên Chúa là Đấng luôn lắng nghe lời kêu xin của con cái Người. Hôm nay, Tin Mừng tiếp nối tư tưởng ấy qua một dụ ngôn khác, với hai nhân vật tương phản: người Pha-ri-sêu tự mãn về sự công chính của mình và người thu thuế nhận mình là tội nhân (Lc 18,9-14). Qua đó, Đức Giê-su dạy ta rằng Thiên Chúa nhận lời kẻ khiêm tốn cầu xin, chứ không phải kẻ kiêu ngạo tự phụ.
Lời cầu nguyện của kẻ khiêm nhường thấu tới trời cao
Bài đọc I, trích sách Huấn Ca, khẳng định: “Lời cầu nguyện của kẻ khiêm nhường vọng lên tới các tầng mây: nó sẽ không yên lòng cho đến khi lời nguyện nó đến nơi… Chúa sẽ không trì hoãn” (Hc 35,16-18).
Thiên Chúa không thiên vị người quyền thế, cũng không khinh thường kẻ yếu hèn. Lời cầu của kẻ mồ côi, người góa bụa và bị áp bức là của lễ đẹp lòng Chúa, vì họ chỉ biết cậy trông vào Chúa. Khiêm nhường là chìa khoá mở cửa lòng thương xót Chúa.
Thánh Au-gút-ti-nô đã nói: “Khiêm nhường là nền tảng của mọi nhân đức. Nếu không có khiêm nhường, các nhân đức khác chỉ là giả tạo.” Người thu thuế trong dụ ngôn đã có nhân đức nền tảng ấy, biết mình là tội nhân và đặt trọn niềm tin vào Chúa, nên được Chúa xót thương.
Người Pha-ri-sêu và người thu thuế: Hai thái độ trước Thiên Chúa
Trong dụ ngôn, người Pha-ri-sêu lên Đền Thờ cầu nguyện, nhưng thực ra ông chỉ nói về chính mình. Ông kể ra những việc đạo đức mình làm: ăn chay, nộp thuế, tuân giữ Lề Luật… Tệ hơn, ông còn so sánh mình với người khác: “Lạy Chúa, tôi cảm tạ Chúa vì tôi không như các người khác: tham lam, bất công, ngoại tình, hay là như tên thu thuế kia.” (Lc 18,12). Lời cầu ấy cho thấy cái tôi tự mãn, không cần ở Thiên Chúa điều gì, bởi ông tin rằng công đức riêng đã đủ cứu mình. Chính vì thế, lời cầu ấy không được nhận. Trái lại, người thu thuế đứng xa xa, không dám ngước lên, chỉ đấm ngực và thưa: “Lạy Chúa, xin thương xót con là kẻ có tội.” (Lc 18,13)
Lời cầu nguyện của anh ngắn gọn, phát xuất từ cõi lòng sám hối ăn năn. Anh không khoe khoang công đức, không biện minh, chỉ phó thác cho lòng thương xót của Chúa. Đức Giê-su kết luận: “Người này ra về được khỏi tội, còn người kia thì không.” (Lc 18,14)
Sự khác biệt không nằm ở việc ai đạo đức hơn, mà ở thái độ nội tâm. Người khiêm nhường nhận biết mình cần ơn Chúa thì được nên công chính; còn người tự mãn cho rằng mình đã đủ, thì vẫn xa cách Thiên Chúa.
Kinh nghiệm của Thánh Phao-lô cho thấy. Dù “đã chiến đấu trong trận chiến chính nghĩa, đã chạy đến cùng đường và đã giữ vững đức tin“, ngài vẫn không tự phụ, nhưng hoàn toàn phó thác: “Đấng đã đã phù hộ cha và ban sức mạnh cho cha.” (2 Tm 4,17) Phao-lô biết mình chỉ là khí cụ trong tay Thiên Chúa, nên dâng mọi vinh quang cho Ngài. Đó là mẫu gương khiêm nhường tuyệt hảo.
Theo Thánh Gio-an Kim Khẩu: “Không có gì khiến Thiên Chúa xa chúng ta bằng kiêu ngạo, và không có gì kéo Chúa lại gần chúng ta bằng khiêm nhường.” Khiêm nhường không hạ thấp phẩm giá con người, nhưng nó mở ra để ơn Chúa tràn vào tâm hồn.
Bài học từ hai người trên
Trong xã hội hôm nay, khiêm nhường thường bị xem là yếu đuối, là tự hạ trong một thế giới đề cao thành công và tự mãn. Nhưng theo Tin Mừng, khiêm nhường không phải là coi thường bản thân, mà là biết nhìn nhận sự thật: mọi điều ta có đều là ơn Chúa ban. Khi ta nhận ra điều đó, lòng ta được giải thoát khỏi ganh đua, khỏi phán xét, khỏi cái tôi ích kỷ.
Khiêm nhường giúp ta biết lắng nghe người khác, cảm thông với người yếu thế, và sẵn sàng xin lỗi khi sai lầm. Biết cảm tạ thay vì khoe khoang, biết nhận lỗi thật lòng và xin ơn tha thứ như người thu thuế năm xưa. Thánh Phanxicô Assisi từng nói: “Người thật sự khiêm nhường không hề tự cho mình là khiêm nhường.”
Dụ ngôn hôm nay không chỉ kể một câu chuyện xa xưa, mà là tấm gương soi cho mỗi người chúng ta. Trong ta luôn có một phần của người Pha-ri-sêu, tự hào về việc lành của mình, và cũng có phần của người thu thuế ý thức về tội lỗi, khao khát được tha thứ. Điều quan trọng là ta chọn nuôi dưỡng phần nào. Nếu biết khiêm nhường nhìn nhận mình cần Chúa, ta sẽ được đổi mới.
Khi đến với Bí tích Hòa Giải, ta lặp lại lời cầu của người thu thuế: “Lạy Chúa, xin thương con là kẻ có tội. ” Chính lúc đó, lòng thương xót Chúa đổ tràn, biến đổi và giải thoát ta.
Thiên Chúa không nhìn vào vẻ bề ngoài, nhưng nhìn thấu tâm hồn. Người Pha-ri-sêu tưởng mình công chính, nhưng trái tim ông trống rỗng tình yêu. Người thu thuế tội lỗi, nhưng lòng anh mở ra cho ơn tha thứ. Đức Giê-su khẳng định: “Ai nâng mình lên, sẽ bị hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được tôn lên.” (Lc 18,14)
Nguyện xin Chúa ban cho chúng ta biết cầu nguyện với tâm hồn khiêm nhường, sống bác ái với tha nhân, và nhận ra rằng mọi sự tốt lành đều bởi Chúa mà ra.Amen.
Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ
